: مقام علمي ابوريحان از ديدگاه استاد مطهري چگونه است؟

مطالب این بخش جمع آوری شده از مراکز و مؤسسات مختلف پاسخگویی می باشد و بعضا ممکن است با دیدگاه و نظرات این مؤسسه (تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)) یکسان نباشد.
و طبیعتا مسئولیت پاسخ هایی ارائه شده با مراکز پاسخ دهنده می باشد.

کد مطلب:44912 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:37

گنجینه پرسمان » روانشناسي

از ابو ريحان اثر فلسفي قابل توجهي كه بدان وسيله بتوان به مقام فلسفياش پي برد باقي نمانده است. ابوريحان خود فهرست تأليفاتش را داده است، در آنها اثر فلسفي قابل توجهي ديده نميشود و آنچه هم بوده ناياب است و از دست رفته است. به علاوه ظاهراً ابوريحان بر خلاف بوعلي حوزهاي نداشته و شاگرداني تربيت نكرده است تا از راه شاگردان بتوان اطلاعاتي در اين زمينه كسب كرد. آنچه از ابوريحان در زمينههاي فلسفي باقي مانده، اشاراتي است كه در ضمن كتبش، مانند الاثارالباقيه و تحقيق ما للهند به مسائل فلسفي و آراء فلاسفه كرده است و ديگر، سؤالاتي است كه از بوعلي درباره برخي مسائل كرده و پاسخ آنها را خواسته است.
نداشتن هيچ اثر فلسفي سبب شده كه برخي اساساً او را فيلسوف ندانند و دخالت او را در مسائل فلسفي بيجا و ناروا تلقي كنند. شهر زوري در كنزالحكمه و بيهقي در تتمة صوان الحكمه صريحاً ميگويند: «او در مسائل فلسفي وارد نبوده و نميبايست در اين مسائل دخالت ميكرد.»
ولي در عصر ما گروهي به نقطه مقابل فكر ميكنند. اينها ابوريحان را فيلسوفي ميدانند كه از معاصران خود پيشرفتهتر بوده است؛ زيرا ديگران پابند فلسفة ارسطويي بودهاند اما فلسفة ارسطويي ابوريحان را قانع نميكرده است و به همين دليل در مقام ايراد و اعتراض بر ارسطو كه احدي جرأت و شهامت آن را نداشته است برآمده است.
عجيب اين است كه در پارهاي كتب كه اخيراً منتشر شده است و ابوريحان را فيلسوفي پيشرفتهتر از معاصرانش قلمداد ميكنند، آنجا كه سؤالات را كه يگانه سند پيشرفتهتر بودن اوست نقل ميكنند، نفهميدهاند كه محتواي سؤالات ابوريحان چيست و ابوريحان چه ميخواسته است بگويد؟ گاهي ميبينيم كه همينگونه افراد در روزنامه مقالاتي مينويسند و به مقايسه ميان ابوريحان و بوعلي و ماهيت تمدن اسلامي ميپردازند!!
اينكه ابوريحان در فلسفه مقام والايي نداشته باشد به هيچ وجه از قدر و ارزش ابوريحان نميكاهد. ارزش ابوريحان كه جهان به اعجاب به او مينگرد به جهت انديشههاي فلسفي او نيست، براي يك سلسله تحقيقات و ابتكارات است كه امروز آنها را «علم» مينامند نه «فلسفه»، و روز به روز هم قدر و ارزش ابوريحان بيشتر شناخته ميشود. ضرورتي ندارد كه ما براي اينكه ارزش ابوريحان را بالا بريم، براي او در رشتهاي كه كار زيادي نكرده و علاقهاي در زندگي به آن نشان نداده است مقامي از پيش خود بتراشيم. همه چيز را همگان دانند.
به نظر ما اينكه ابوريحان سؤالات فلسفي خود را با بوعلي كه بيش از ده سال از او كوچكتر بوده است و به قول خود ابوريحان در آن وقت «جوان فاضلي» بوده، طرح كرده است، دليل بر اين است كه ابوريحان از نظر فلسفي ادعايي نداشته است.
ابوريحان به تمام معني پژوهشگر بوده است. در شرح حالش ميخوانيم كه اگر با فقيهي مواجه ميشد مسأله فقهي با او طرح ميكرد و اگر با صاحب فن ديگري مواجه ميشد كوشش ميكرد از معلومات او استفاده كند.

: مجموعه آثار شهيد مطهري
شهيد مطهري